Küp filmi hakkında yapılmış yorumlara biraz göz gezdirdim ama isabetli yorum görebildiğimi söyleyemeyeceğim. genelde küpe siyasi anlamlar atfedilmiş ve içinde yaşadığımız sistemi temsil ettiği yönünde görüşler beyan edilmiş.
filmin senaristi değil ama ana fikri ona ilka eden her kimse, oldukça yüksek spiritüel seviyesi varmış diyebilirim.
filmdeki ana tema; en akıllı, alanında en uzman kişilerin küpten çıkma konusunda en başarısız karakterler olmalarıdır. hatta en önce onlar ölmektedir. geriye kalan ve küpten çıkmayı başaran tek şahıs ise ebleh diyebileceğimiz eylem yeteneğinden yoksun bir tiptir.
ne kadar yetenekli, zengin, ünlü, zeki vs…isen ve her ne kadar eyleme geçme gücün varsa, küpten(tuzaktan) kurtulmaktan o kadar uzaksın demektir. zira küpten kurtulmak için kimsenin bir şey yapması gerekmemektedir. sadece sabırla oturup beklemeleri gerekiyordu.
ama zeka ve eylem yeteneği olanları durdurmak ne mümkün! onlar kendi çabaları ve becerilerine güvenerek tuzaktan kurtulmak istediler ve neticede helak olup gittiler. esasen bu tema mesnevi’deki hazinenin yerini tespit etmek için ok atma hikayesi ile hemen hemen aynıdır. adam alelade bir yayla, alaelade bir şekilde ok atsa hazineyi bulacaktı; ama o gitti en güçlü yayların peşine düştü vs…
kısacası olay şu: ne kadar zeki ve yetenekli isen kendini, varlığını görmen o kadar çok oluyor; yani egon o kadar şişkin oluyor. ego kaynaklı tüm eylemler de seni ego zindanından bırak kurtarmayı, daha beter oraya saplıyor. gayretin arttıkça, zindana daha çok bağlanıyorsun; bataklığa düşen kişinin debelendikçe daha çok batması gibi…
zindandan çıkmak için ise olduğun yerde sadece sakince(sıfır hırs, sıfır endişe, sıfır korku, tam tevekkül ile) oturabilmen gerekiyor. hepsi bu…ama o sakince oturabilme raddesine gelinceye kadar insan ne aşamalardan, ne savaşlardan geçiyor o da ayrı konu…çünkü egonun debelenmesini engellemek zor zanaat…
diğer yandan buradaki dersi sadece maneviyata özgü bir durum olarak görme yanlışına düşmeyelim. zira hayat dahi aynı prensiplerle yürümektedir. her ne olursa olsun bir şeyi elde etmek için ne kadar hırs gösterirsen, o şey senden o kadar uzaklaşacaktır veya sen o hırs küpü halinle istediğin o şeyi elde edersen, aslında yakıcı bir ateş elde ettin demektir. makam, mevki, para veya artık her neyse sana ancak bela ve azap olarak dönecektir.
hiçbir şeyi dert etme, bırak olsun
hiçbir şeye karışma, bırak yapsınlar
sal gitsin, sen sadece sakin sakin izle…
